Γελάστε με την καρδιά σας και ξεχάστε τον πόνο. Δεν το λέμε εμείς, αλλά ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης που επιβεβαιώνουν ότι το τρανταχτό γέλιο είναι το καλύτερο παυσίπονο. Προσοχή, όμως! Αν θέλετε να σταματήσετε τον πόνο, πρέπει πρώτα να πονέσετε απ’ τα γέλια…
Το πείραμα
Οι επιστήμονες χώρισαν τους εθελοντές σε δύο ομάδες. H πρώτη παρακολούθησε 15λεπτα κωμικά αποσπάσματα, ενώ η δεύτερη υποχρεώθηκε να δει βαρετά βίντεο. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα γελαστά μέλη της πρώτης ομάδας ανέπτυξαν μετά τη «θεραπεία» 10% περισσότερη αντοχή στον πόνο. Αντιθέτως, στη δεύτερη ομάδα η ανυπόφορη ανία προκάλεσε πτώση στο επίπεδο πόνου που μπορούσε να ανεχθεί.
Η αναλγητική δράση της φάρσας
Οι ειδικοί σημειώνουν ότι σημαντικό ρόλο παίζει το είδος του γέλιου. Τα πνιχτά γελάκια και τα χαχανητά δεν είχαν καμία σωματική επίδραση και μόνο το τρανταχτό γέλιο ήταν αποτελεσματικό.
Ο επικεφαλής της έρευνας, καθηγητής Robin Dunbar από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, πιστεύει ότι το ανεξέλεγκτο γέλιο απελευθερώνει στο σώμα χημικές ουσίες που αποκαλούνται ενδορφίνες, οι οποίες προκαλούν ευφορία και περιορίζουν τον πόνο. Γιατί; Μα γιατί το γέλιο πονάει…
«Οφείλεται στο άδειασμα των πνευμόνων», εξήγησε ο καθηγητής στο BBC. «Είναι ακριβώς αυτό που συμβαίνει όταν λέμε “πονάω από τα γέλια”. Είναι επώδυνο και είναι αυτός ο πόνος που προκαλεί την έκλυση των ενδορφινών».
Αντιστοίχως, δεν είχαν όλα τα κωμικά προγράμματα το ίδιο αποτέλεσμα.
Το μπουφόνικο χιούμορ ήταν μακράν πιο αποτελεσματικό από τα έξυπνα και εγκεφαλικά αστεία, τα οποία αν και διασκεδαστικά, δεν είχαν καμία επίδραση στη μείωση του πόνου.
«Οι κωμωδίες που έκαναν δουλειά ήταν φαρσοκωμωδίες όπως ο “Mr Bean”. Κωμωδίες καταστάσεων όπως τα “Φιλαράκια” ήταν επίσης ιδιαίτερα επιτυχημένες», εξήγησε ο καθηγητής Dunbar.
Το γέλιο και ο άνθρωπος
Παρ’ όλα αυτά, στόχος της έρευνας δεν είναι η δημιουργία κάποιας νέας θεραπείας, αλλά η διερεύνηση του ρόλου του γέλιου στον σχηματισμό των ανθρώπινων κοινωνιών πριν από 2 εκατομμύρια χρόνια.
Αν και το γέλιο δεν είναι αποκλειστικά προνόμιο των ανθρώπων, μόνο οι άνθρωποι μπορούν να γελάσουν από την κοιλιά και επομένως να προκαλέσουν την έκλυση ενδορφινών. Η θεωρία του καθηγητή Dunbar είναι ότι εκτός από το να αμβλύνουν τον πόνο, οι ενδορφίνες αυξάνουν την επιθυμία των ανθρώπων να συνάψουν σχέσεις μεταξύ τους.
«Περνάμε τόσο πολύ χρόνο στις συζητήσεις μας προσπαθώντας να προκαλέσουμε γέλιο και να γελάσουμε οι ίδιοι», λέει χαρακτηριστικά. «Σε αυτό το σημείο προσπαθούμε να αποδείξουμε ότι όντως ενεργοποιούνται οι ενδορφίνες. Στο επόμενο στάδιο θα ελέγξουμε αν το γέλιο πράγματι επιτρέπει στις ομάδες να δεθούν μεταξύ τους και συνεργαστούν καλύτερα, συμπεριφερόμενες με μεγαλύτερη γενναιοδωρία». Αν ισχύει κάτι τέτοιο, τότε μπορεί να εξηγήσει πώς πριν από 2 εκ. χρόνια, οι πρώτοι άνθρωποι μπόρεσαν να σχηματίσουν μεγάλες κοινότητες που έφταναν ακόμη και τα 100 μέλη, όταν άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά εκείνης της εποχής, όπως οι πίθηκοι, δεν ξεπερνούσαν τα 50 μέλη.
Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the Royal Society B.
Οι επιστήμονες χώρισαν τους εθελοντές σε δύο ομάδες. H πρώτη παρακολούθησε 15λεπτα κωμικά αποσπάσματα, ενώ η δεύτερη υποχρεώθηκε να δει βαρετά βίντεο. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα γελαστά μέλη της πρώτης ομάδας ανέπτυξαν μετά τη «θεραπεία» 10% περισσότερη αντοχή στον πόνο. Αντιθέτως, στη δεύτερη ομάδα η ανυπόφορη ανία προκάλεσε πτώση στο επίπεδο πόνου που μπορούσε να ανεχθεί.
Η αναλγητική δράση της φάρσας
Οι ειδικοί σημειώνουν ότι σημαντικό ρόλο παίζει το είδος του γέλιου. Τα πνιχτά γελάκια και τα χαχανητά δεν είχαν καμία σωματική επίδραση και μόνο το τρανταχτό γέλιο ήταν αποτελεσματικό.
Ο επικεφαλής της έρευνας, καθηγητής Robin Dunbar από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, πιστεύει ότι το ανεξέλεγκτο γέλιο απελευθερώνει στο σώμα χημικές ουσίες που αποκαλούνται ενδορφίνες, οι οποίες προκαλούν ευφορία και περιορίζουν τον πόνο. Γιατί; Μα γιατί το γέλιο πονάει…
«Οφείλεται στο άδειασμα των πνευμόνων», εξήγησε ο καθηγητής στο BBC. «Είναι ακριβώς αυτό που συμβαίνει όταν λέμε “πονάω από τα γέλια”. Είναι επώδυνο και είναι αυτός ο πόνος που προκαλεί την έκλυση των ενδορφινών».
Αντιστοίχως, δεν είχαν όλα τα κωμικά προγράμματα το ίδιο αποτέλεσμα.
Το μπουφόνικο χιούμορ ήταν μακράν πιο αποτελεσματικό από τα έξυπνα και εγκεφαλικά αστεία, τα οποία αν και διασκεδαστικά, δεν είχαν καμία επίδραση στη μείωση του πόνου.
«Οι κωμωδίες που έκαναν δουλειά ήταν φαρσοκωμωδίες όπως ο “Mr Bean”. Κωμωδίες καταστάσεων όπως τα “Φιλαράκια” ήταν επίσης ιδιαίτερα επιτυχημένες», εξήγησε ο καθηγητής Dunbar.
Το γέλιο και ο άνθρωπος
Παρ’ όλα αυτά, στόχος της έρευνας δεν είναι η δημιουργία κάποιας νέας θεραπείας, αλλά η διερεύνηση του ρόλου του γέλιου στον σχηματισμό των ανθρώπινων κοινωνιών πριν από 2 εκατομμύρια χρόνια.
Αν και το γέλιο δεν είναι αποκλειστικά προνόμιο των ανθρώπων, μόνο οι άνθρωποι μπορούν να γελάσουν από την κοιλιά και επομένως να προκαλέσουν την έκλυση ενδορφινών. Η θεωρία του καθηγητή Dunbar είναι ότι εκτός από το να αμβλύνουν τον πόνο, οι ενδορφίνες αυξάνουν την επιθυμία των ανθρώπων να συνάψουν σχέσεις μεταξύ τους.
«Περνάμε τόσο πολύ χρόνο στις συζητήσεις μας προσπαθώντας να προκαλέσουμε γέλιο και να γελάσουμε οι ίδιοι», λέει χαρακτηριστικά. «Σε αυτό το σημείο προσπαθούμε να αποδείξουμε ότι όντως ενεργοποιούνται οι ενδορφίνες. Στο επόμενο στάδιο θα ελέγξουμε αν το γέλιο πράγματι επιτρέπει στις ομάδες να δεθούν μεταξύ τους και συνεργαστούν καλύτερα, συμπεριφερόμενες με μεγαλύτερη γενναιοδωρία». Αν ισχύει κάτι τέτοιο, τότε μπορεί να εξηγήσει πώς πριν από 2 εκ. χρόνια, οι πρώτοι άνθρωποι μπόρεσαν να σχηματίσουν μεγάλες κοινότητες που έφταναν ακόμη και τα 100 μέλη, όταν άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά εκείνης της εποχής, όπως οι πίθηκοι, δεν ξεπερνούσαν τα 50 μέλη.
Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the Royal Society B.
