Το άρθρο αυτό πρωτογράφτηκε στις 30-7-14 και ανανεώθηκε στις 17-10-2014
είναι από τα πιο πολυδιαβασμένα άρθρα για τον εμπολα, στο διαδίκτυο.
Η επιδημία του ιού Έμπολα στη δυτική Αφρική εξαπλώνεται ανεξέλεγκτα και κινδυνεύει να πλήξει πια όλον τον κόσμο.
Η
επιδημία εκδηλώθηκε αρχικά στη Γουινέα και στη συνέχεια επεκτάθηκε στη
Λιβερία και τη Σιέρα Λεόνε. Μέχρι τις 23 Ιουλίου είχαν εμφανισθεί 1.201
καταγεγραμμένα κρούσματα, τα 672 θανατηφόρα, σύμφωνα με τον τελευταίο
απολογισμό του ΠΟΥ.
Ο ΠΟΥ αναμένει ότι τα κρούσματα Έμπολα παγκοσμίως θα ξεπεράσουν τα 9.000 αυτή την εβδομάδα, ενώ οι νεκροί θα φτάσουν τους 4.500 μέχρι το τέλος της εβδομάδας (17/10/14).
Ο ΠΟΥ αναμένει ότι τα κρούσματα Έμπολα παγκοσμίως θα ξεπεράσουν τα 9.000 αυτή την εβδομάδα, ενώ οι νεκροί θα φτάσουν τους 4.500 μέχρι το τέλος της εβδομάδας (17/10/14).
Ο
αιμορραγικός πυρετός Έμπολα είναι μια σπάνια, σοβαρή, συχνά θανατηφόρος
ιογενής λοίμωξη. Ο ιός Εμπολα μεταδίδεται μέσω απευθείας επαφής με το
αίμα, τα σωματικά υγρά ή τους ιστούς των μολυσμένων ανθρώπων ή ζώων. Ο
αιμορραγικός πυρετός που προκαλεί εμφανίζεται με αιμορραγίες, εμετούς
και διάρροια.
Το ποσοστό θνησιμότητας κυμαίνεται από 25% μέχρι 90% στον άνθρωπο και δεν υπάρχει εμβόλιο για την αντιμετώπιση του ιού.
Πρόκειται για την χειρότερη έως σήμερα επιδημία του ιού.
Η νόσος προκαλείται από ένα από τα τρία είδη του ιού Έμπολα, ο οποίος ανήκει στην οικογένεια Fikwiridae και διακρίνεται από τις μακρές νηματοειδείς ίνες του RNA. Ο ζωικός ξενιστής (δεξαμενή) δεν έχει αναγνωριστεί, περιορίζοντας την έρευνα γύρω από τη νόσο. Σε κάθε εισβολή επιδημίας, η πρώτη ανθρώπινη μόλυνση πιστεύεται ότι οφείλεται σε δήγμα από μολυσμένο ζώο.
Οι ακόλουθες περιπτώσεις οφείλονται σε επαφή με το αίμα ή με σωματικά υγρά από ένα μολυσμένο άνθρωπο ή από την επαναχρησιμοποίηση μολυσμένων βελονών και συρίγγων.
Ο ιός Έμπολα μεταδίδεται από άτομο σε άτομο, με άμεση επαφή (μέσω αμυχών στο δέρμα ή των βλεννογόνων) με αίμα, εκκρίσεις, όργανα, ιστούς ή άλλα σωματικά υγρά (π.χ. σάλιο, ούρα, κόπρανα, σπέρμα κ.λπ.) μολυσμένων ατόμων, νεκρών ή ζωντανών, καθώς και με την έμμεση επαφή με αντικείμενα (όπως ρούχα, σεντόνια, χρησιμοποιημένες βελόνες) που έχουν μολυνθεί από σωματικά υγρά ασθενών. Στους τρόπους μετάδοσης περιλαμβάνεται και η χωρίς προφυλάξεις σεξουαλική επαφή με ασθενείς, έως και επτά εβδομάδες (περίπου δύο μήνες) μετά την ανάρρωση τους. Η μετάδοση στο περιβάλλον του νοσοκομείου είναι συχνή, με την έκθεση των επαγγελματιών υγείας και άλλων ατόμων που φροντίζουν ασθενείς χωρίς να λαμβάνουν τις απαραίτητες προφυλάξεις. Οι ασθενείς θεωρούνται μολυσματικοί από τη στιγμή που παρουσιάζουν συμπτώματα.
Η χρήση των συνήθων μέτρων προφύλαξης εμποδίζει την εξάπλωση της νόσου, με την επιπλέον χρήση καλυμμάτων για τα πόδια και τα υποδήματα, σε περίπτωση ύπαρξης μεγάλων ποσοτήτων αίματος, εμεσμάτων ή διαρροϊκών κενώσεων. Οι θάλαμοι απομόνωσης αρνητικής πίεσης χρησιμοποιούνται επίσης, αν υπάρχουν.
Πρόκειται για την χειρότερη έως σήμερα επιδημία του ιού.
Η νόσος προκαλείται από ένα από τα τρία είδη του ιού Έμπολα, ο οποίος ανήκει στην οικογένεια Fikwiridae και διακρίνεται από τις μακρές νηματοειδείς ίνες του RNA. Ο ζωικός ξενιστής (δεξαμενή) δεν έχει αναγνωριστεί, περιορίζοντας την έρευνα γύρω από τη νόσο. Σε κάθε εισβολή επιδημίας, η πρώτη ανθρώπινη μόλυνση πιστεύεται ότι οφείλεται σε δήγμα από μολυσμένο ζώο.
Οι ακόλουθες περιπτώσεις οφείλονται σε επαφή με το αίμα ή με σωματικά υγρά από ένα μολυσμένο άνθρωπο ή από την επαναχρησιμοποίηση μολυσμένων βελονών και συρίγγων.
Ο ιός Έμπολα μεταδίδεται από άτομο σε άτομο, με άμεση επαφή (μέσω αμυχών στο δέρμα ή των βλεννογόνων) με αίμα, εκκρίσεις, όργανα, ιστούς ή άλλα σωματικά υγρά (π.χ. σάλιο, ούρα, κόπρανα, σπέρμα κ.λπ.) μολυσμένων ατόμων, νεκρών ή ζωντανών, καθώς και με την έμμεση επαφή με αντικείμενα (όπως ρούχα, σεντόνια, χρησιμοποιημένες βελόνες) που έχουν μολυνθεί από σωματικά υγρά ασθενών. Στους τρόπους μετάδοσης περιλαμβάνεται και η χωρίς προφυλάξεις σεξουαλική επαφή με ασθενείς, έως και επτά εβδομάδες (περίπου δύο μήνες) μετά την ανάρρωση τους. Η μετάδοση στο περιβάλλον του νοσοκομείου είναι συχνή, με την έκθεση των επαγγελματιών υγείας και άλλων ατόμων που φροντίζουν ασθενείς χωρίς να λαμβάνουν τις απαραίτητες προφυλάξεις. Οι ασθενείς θεωρούνται μολυσματικοί από τη στιγμή που παρουσιάζουν συμπτώματα.
Η χρήση των συνήθων μέτρων προφύλαξης εμποδίζει την εξάπλωση της νόσου, με την επιπλέον χρήση καλυμμάτων για τα πόδια και τα υποδήματα, σε περίπτωση ύπαρξης μεγάλων ποσοτήτων αίματος, εμεσμάτων ή διαρροϊκών κενώσεων. Οι θάλαμοι απομόνωσης αρνητικής πίεσης χρησιμοποιούνται επίσης, αν υπάρχουν.
Ο ιός μπορεί επίσης να μεταδοθεί μέσω επαφής με νεκρά ή ζωντανά μολυσμένα ζώα (π.χ. πιθήκους, γορίδες, χιμπατζήδες).
Η
εξάπλωση του ιού Έμπολα μεταξύ των ανθρώπων μέσω αιωρούμενων
σταγονιδίων δεν έχει αναφερθεί ποτέ, συνιστάται όμως η χρήση μάσκας σε
περίπτωση που ο ασθενής εμφανίζει αναπνευστικά συμπτώματα.
Ο ιός Έμπολα δεν μεταδίδεται μέσω του αέρα, όπως η γρίπη ή η φυματίωση.
Όλος ο εξοπλισμός πρέπει να αποστειρώνεται πριν επαναχρησιμοποιηθεί.
ΣυμπτώματαΟ ιός Έμπολα δεν μεταδίδεται μέσω του αέρα, όπως η γρίπη ή η φυματίωση.
Όλος ο εξοπλισμός πρέπει να αποστειρώνεται πριν επαναχρησιμοποιηθεί.
Σύμφωνα με οδηγίες προς τους ταξιδιώτες που είχε εκδώσει, το ελληνικό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), μέσα σε 2 έως 21 μέρες από τη μόλυνση με τον ιό εκδηλώνονται
- αιφνίδιος υψηλός πυρετός,
- μυαλγία,
- διάρροια,
- πονοκέφαλος,
- κόπωση και
- πόνος στην κοιλιά.
Μπορεί επίσης να υπάρχει
- δερματικό εξάνθημα,
- πονόλαιμος και
- επιπεφυκίτιδα.
Εντός 7 ημερών αναπτύσσεται σοκ (καταπληξία), κυρίως εξαιτίας της αιμορραγίας. Περισσότεροι από το 50% των ασθενών καταλήγουν.
Ο ασθενής καθίσταται μολυσματικός μόλις εκδηλωθεί ο πυρετός.
Ο ασθενής καθίσταται μολυσματικός μόλις εκδηλωθεί ο πυρετός.
Η
περίοδος επώασης διαρκεί 2-3 εβδομάδες και ακολουθείται από απότομη
εμφάνιση υψηλού πυρετού, μυαλγίας, διάρροιας, κεφαλαλγίας, κόπωσης και
κοιλιακού άλγους. Μπορεί επίσης να υπάρχει εξάνθημα, πονόλαιμος και
επιπεφυκίτιδα.
Θεραπεία:
Δεν
υπάρχουν αποτελεσματικά εμβόλια ή φάρμακα εναντίον των ιών Έμπολα του
αιμορραγικού πυρετού και η θεραπεία περιορίζεται σε υποστηρικτικά μέτρα
για τη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης, της οξυγόνωσης και του ισοζυγίου
υγρών και ηλεκτρολυτών.
Ο κίνδυνος μόλυνσης από τον ιό Έμπολα και πώς να τον αποφύγετε
Ακόμα και αν ζείτε ή έχετε ταξιδέψει σε περιοχές που έχουν πληγεί, ο κίνδυνος μόλυνσης από τον ιό Έμπολα είναι εξαιρετικά χαμηλός, εκτός εάν έχετε εκτεθεί στο αίμα ή σε άλλα σωματικά υγρά ενός νεκρού ή ζωντανού ατόμου ή ζώου που έχει μολυνθεί. Στην επαφή με σωματικά υγρά περιλαμβάνεται η χωρίς προφυλάξεις σεξουαλική επαφή με ασθενείς έως και εφτά εβδομάδες μετά την ανάρρωσή τους.
Ακόμα και αν ζείτε ή έχετε ταξιδέψει σε περιοχές που έχουν πληγεί, ο κίνδυνος μόλυνσης από τον ιό Έμπολα είναι εξαιρετικά χαμηλός, εκτός εάν έχετε εκτεθεί στο αίμα ή σε άλλα σωματικά υγρά ενός νεκρού ή ζωντανού ατόμου ή ζώου που έχει μολυνθεί. Στην επαφή με σωματικά υγρά περιλαμβάνεται η χωρίς προφυλάξεις σεξουαλική επαφή με ασθενείς έως και εφτά εβδομάδες μετά την ανάρρωσή τους.
- Η συνήθης επαφή σε δημόσιους χώρους με άτομα που δεν φαίνεται να είναι άρρωστα δεν ενέχει κίνδυνο μετάδοσης του Έμπολα.
- Δεν κινδυνεύετε να μολυνθείτε με τον ιό Έμπολα ανταλλάσσοντας χρήματα ή αγαθά ή κολυμπώντας σε πισίνα.
- Ο ιός Έμπολα ΔΕΝ μεταδίδεται από τα κουνούπια.
- Ο ιός Έμπολα σκοτώνεται εύκολα με σαπούνι, χλωρίνη, το φως του ήλιου ή το στέγνωμα. Αν τα ρούχα σας μολυνθούν με υγρά, μπορείτε να εξουδετερώσετε τον ιό Έμπολα πλένοντάς τα στο πλυντήριο.
- Ο ιός Έμπολα δεν επιζεί για μεγάλο χρονικό διάστημα σε επιφάνειες που είναι εκτεθειμένες στον ήλιο ή έχουν στεγνώσει.
Προληπτικά μέτρα
Οι Αρχές παρακολουθούν προσεκτικά την κατάσταση και έχουν αρχίσει να λαμβάνουν μέτρα για την προστασία του πληθυσμού.
Στο πλαίσιο αυτό, ενημερώθηκαν οι επαγγελματίες Υγείας της χώρας για την κατάσταση στη Δυτική Αφρική και τους ζητήθηκε να έχουν το νου τους για ανεξήγητα συμπτώματα σε ασθενείς που προσφάτως είχαν επισκεφθεί τις προσβεβλημένες περιοχές.
Στο πλαίσιο αυτό, ενημερώθηκαν οι επαγγελματίες Υγείας της χώρας για την κατάσταση στη Δυτική Αφρική και τους ζητήθηκε να έχουν το νου τους για ανεξήγητα συμπτώματα σε ασθενείς που προσφάτως είχαν επισκεφθεί τις προσβεβλημένες περιοχές.
Συμβουλές για ταξιδιώτες που φτάνουν στη Γουινέα ή τη Λιβερία
Ο κίνδυνος να εκτεθείτε στον ιό Έμπολα είναι εξαιρετικά χαμηλός. Μπορείτε να εξουδετερώσετε τον κίνδυνο μόλυνσης λαμβάνοντας τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα:
Βέβαια οι συστάσεις για αποφυγή της ανθρώπινης επαφής πλήττουν τις κοινωνικές σχέσεις και συνήθειες στις κοινωνίες της Δ. Αφρικής. Η αγκαλιά είναι κοινώς αποδεκτή μορφή χαιρετισμού, αλλά και θρησκευτικών τελετών σε Λιβερία και Σιέρα Λεόνε. Η ταφή των νεκρών σε όλη την περιοχή προϋποθέτει την πλύση της σορού και το ξύρισμα της κεφαλής της, από μέλη της οικογένειας, ενισχύοντας τον κίνδυνο μετάδοσης.
Σε τι οφείλεται το κοινωνικό στίγμα που συνοδεύει τους ασθενείς και όσους επιβιώνουν από τον Εμπολα;
– Ασθενείς, επιζήσαντες, αλλά και υγειονομικό προσωπικό στιγματίζονται κι αντιμετωπίζονται με καχυποψία από τις τοπικές κοινωνίες. Σε προηγούμενες επιδημίες, η επάνοδος στα σπίτια τους δεν επιτρεπόταν σε ορισμένους επιβιώσαντες, άλλοι αδυνατούσαν να βρουν δουλειά ή εγκαταλείφθηκαν από τους συζύγους τους. Στην επιδημία Εμπολα, που έπληξε την Ουγκάντα το 2000-01, σπίτια και υπάρχοντα ασθενών πυρπολήθηκαν. Ασθενής του Εμπολα, που επέζησε στην Γκαμπόν το 1996, διηγήθηκε πως οι συγχωριανοί του αρνούνταν να τον ακουμπήσουν, δεν του γυρνούσαν ποτέ την πλάτη, πως τα ταξί δεν σταματούσαν ποτέ για αυτόν και πως οι αστυνομικοί δεν τον σταματούσαν ποτέ στα μπλόκα, φοβούμενοι το άγγιγμά του.
Πηγές
ΚΕΕΛΠΝΟ
Ο κίνδυνος να εκτεθείτε στον ιό Έμπολα είναι εξαιρετικά χαμηλός. Μπορείτε να εξουδετερώσετε τον κίνδυνο μόλυνσης λαμβάνοντας τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα:
- αποφύγετε την άμεση επαφή με το αίμα ή τα σωματικά υγρά ασθενούς ή ατόμου που έχει αποβιώσει, καθώς και με αντικείμενα που μπορεί να έχουν μολυνθεί·
- αποφύγετε την απευθείας επαφή με άγρια ζώα και την κατανάλωση κρέατος θηραμάτων
- αποφύγετε τη σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις.
Βέβαια οι συστάσεις για αποφυγή της ανθρώπινης επαφής πλήττουν τις κοινωνικές σχέσεις και συνήθειες στις κοινωνίες της Δ. Αφρικής. Η αγκαλιά είναι κοινώς αποδεκτή μορφή χαιρετισμού, αλλά και θρησκευτικών τελετών σε Λιβερία και Σιέρα Λεόνε. Η ταφή των νεκρών σε όλη την περιοχή προϋποθέτει την πλύση της σορού και το ξύρισμα της κεφαλής της, από μέλη της οικογένειας, ενισχύοντας τον κίνδυνο μετάδοσης.
Σε τι οφείλεται το κοινωνικό στίγμα που συνοδεύει τους ασθενείς και όσους επιβιώνουν από τον Εμπολα;
– Ασθενείς, επιζήσαντες, αλλά και υγειονομικό προσωπικό στιγματίζονται κι αντιμετωπίζονται με καχυποψία από τις τοπικές κοινωνίες. Σε προηγούμενες επιδημίες, η επάνοδος στα σπίτια τους δεν επιτρεπόταν σε ορισμένους επιβιώσαντες, άλλοι αδυνατούσαν να βρουν δουλειά ή εγκαταλείφθηκαν από τους συζύγους τους. Στην επιδημία Εμπολα, που έπληξε την Ουγκάντα το 2000-01, σπίτια και υπάρχοντα ασθενών πυρπολήθηκαν. Ασθενής του Εμπολα, που επέζησε στην Γκαμπόν το 1996, διηγήθηκε πως οι συγχωριανοί του αρνούνταν να τον ακουμπήσουν, δεν του γυρνούσαν ποτέ την πλάτη, πως τα ταξί δεν σταματούσαν ποτέ για αυτόν και πως οι αστυνομικοί δεν τον σταματούσαν ποτέ στα μπλόκα, φοβούμενοι το άγγιγμά του.
Πηγές
ΚΕΕΛΠΝΟ
Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων
