Ποια είναι η κατάλληλη δίαιτα για την μείωση της χοληστερίνης;

Συντάκτης Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, μορ. Βιολόγος, medlabnews.gr

Η χοληστερόλη ή κοινώς χοληστερίνη είναι μια λιπαρή ουσία απαραίτητη στον οργανισμό, που συμμετέχει στη λειτουργία των κυττάρων και των ορμονών.

Όμως η υπερβολική αύξηση της στο αίμα και η εναπόθεσή της στα τοιχώματα των αρτηριών είναι επικίνδυνη, γιατί δημιουργεί αθηρωματοσκλήρυνση.

Ένα μεγάλο μέρος της χοληστερόλης παράγεται από τον ίδιο τον οργανισμό, στο συκώτι. Επιπλέον, προσλαμβάνουμε χοληστερόλη και από ορισμένα τρόφιμα, όπως τα αυγά, το κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Η αύξηση της χοληστερόλης στο αίμα αποτελεί τη σημαντικότερη αιτία τηςστεφανιαίας νόσου, δηλαδή της στηθάγχης και του εμφράγματος. Η υπερχοληστερολαιμία μαζί με το κάπνισμα, την υπέρταση και το σακχαρώδη διαβήτη αποτελούν τους 4 μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για τη στεφανιαία νόσο. Είναι οι τέσσερις δήμιοι της καρδιάς.

Η χοληστερόλη εναποτίθεται στα τοιχώματα των αγγείων, ιδίως των στεφανιαίων αγγείων της καρδιάς, σχηματίζοντας την αθηρωματική πλάκα, με συνέπεια:

• την ελάττωση του εύρους των αρτηριών
• τη μείωση της παροχής αίματος στον μυϊκό ιστό της καρδιάς,
• το σχηματισμό θρόμβων και αποφράξεων των στεφανιαίων αγγείων, με αποτέλεσμα την εκδήλωση εμφράγματος του μυοκαρδίου.

Η χοληστερόλη μεταφέρεται στο αίμα με τη βοήθεια ενώσεων που λέγονταιλιποπρωτείνες. Ορισμένες από αυτές ευνοούν το σχηματισμό της αθηρωματικής πλάκας και ανήκουν σ' αυτήν την κατηγορία που ονομάζουμε κακή χοληστερόλη ήLDL-χοληστερόλη. Αλλες δρουν προστατευτικά, βοηθώντας την εξαφάνιση της πλεονάζουσας χοληστερόλης μέσα στα κύτταρα, και ανήκουν στην κατηγορία που ονομάζουμε καλή χοληστερόλη ή HDL-χοληστερόλη.
Οι διαταραχές της χοληστερόλης και των λιποπρωτεινών μπορεί να οφείλονται σε κληρονομικούς ή σε διατροφικούς παράγοντες, που είναι και οι πιο συχνοί.

Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές της κακής χοληστερίνης;
Δεν υπάρχουν φυσιολογικές τιμές αλλά ανεκτές. Οι τιμές μεταβάλλονται αναλόγως με την ύπαρξη επιβαρυντικών παραγόντων (κληρονομικότητα, αυξημένο βάρος, προδιάθεση για στεφανιαίο νόσημα κλπ) και με την τιμή της HDL (καλής χοληστερίνης). Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε:

• Άτομα χωρίς επιβαρυντικούς παράγοντες<200 .="">
• Άτομα με επιβαρυντικούς παράγοντες<130 .="">
• Άτομα με στεφανιαίο νόσημα<110 .="">

Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμή της καλής χοληστερίνης;
Δεν υπάρχει φυσιολογική τιμή αλλά είναι σε συνάρτηση με την τιμή της LDL (κακής) χοληστερίνης. Εάν η τιμή της είναι κάτω από 35 mg/dl θεωρείται παράγοντας κινδύνου.

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι:

• μια ελάττωση της ολικής χοληστερόλης κατά 1% μειώνει τον κίνδυνο του εμφράγματος κατά 2%
• μια αύξηση κατά 1% της καλής χοληστερόλης, (HDL-χοληστερόλης), μειώνει τον κίνδυνο εμφράγματος κατά 3%.
• Η χοληστερόλη μπορεί να μειωθεί με την κατάλληλη δίαιτα και αν είναι αναγκαίο με τη χρήση ειδικών φαρμάκων. 
• Η καλή χοληστερόλη μπορεί να αυξηθεί επίσης με την κατάλληλη δίαιτα και τη σωματική άσκηση.

Η κατάλληλη δίαιτα για τη μείωση της χοληστερόλης και τη διατήρησή της στα φυσιολογικά επίπεδα, περιλαμβάνει τα εξής:

• καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών
• συχνή κατανάλωση ψαριού, κοτόπουλου, και σπανιότερα άπαχου μοσχαριού
• όσο το δυνατόν λιγότερη κατανάλωση χοιρινού, αρνιού, κατσικιού, βοδινού
• κατανάλωση άπαχου γάλακτος και γιαουρτιού
• περιορισμένη κατανάλωση τυριού
• περιορισμένη κατανάλωση γλυκών, παγωτών και ζάχαρης
• χρησιμοποίηση ελαιολάδου στο μαγείρεμα, και όχι βουτύρου ή μαργαρίνης
• μικρή κατανάλωση αυγών, μέχρι 3 την εβδομάδα.